Mỗi khi đi thang máy lên căn hộ của mình trong chung cư, hẳn có lúc bạn tự nhủ: “Nếu thang máy không dừng lại…” cho đến nay, thang máy của các bạn luôn dừng lại. Nhưng ai mà biết được, có thể vào một ngày nào đó, bạn sẽ gặp chuyện tương tự như Martine và Gilou đã gặp.
Một hôm, Martine và Gilou không muốn về căn hộ của mình vội. Chúng biết có hai thứ khó ưa đang chờ trong bữa cơm tối: món dưa cải chua dở ẹc và bà dì Adrienne hay la rầy. Dì Adrienne lại thích món dưa cải: cả hai thật xứng đôi với nhau. Trước lúc lên thang máy, chúng chần chờ được chừng nào hay chừng ấy. Chúng bắt đầu chơi nhảy lò cò trên nền gạch bông ở đại sảnh thì bà gác cổng xuất hiện và hét toáng lên. Bà gác cổng mập tròn, hồng hào, tiếng hét rất to, trái ngược với dì Adrienne ốm nhom, khô đét và giọng the thé. Hai bà chỉ giống nhau ở chỗ là đều ghét trẻ con. Martin và Gilou gọi hai bà là “hai bà Chằn”.
Bà gác cổng hét to đến nỗi chẳng ai nghe rõ bà nói gì. Đại khái là vào nhà phải chùi chân và không được huýt sáo miệng ở cầu thang. Mỗi lần bà hét, hai đứa bé lật đật chui vào thang máy đóng cửa lại thật lẹ. Thang máy che chở hai em chạy xa bà gác cổng, nhưng than ơi, nó lại mang hai em càng lúc càng gần món dưa cải chua và dì Adrienne!
Martine thì thầm như cầu nguyện:
- Ôi! Phải chi thang máy không ngừng lại…
- Được thế thì hay quá –Gilou nói –nhưng rồi nó cũng phải ngừng thôi.
Bỗng thang máy lên tiếng:
-Tại sao? Nếu tôi không muốn ngừng cũng được vậy. Ai cũng chắc chắn là tôi phải ngừng ở tầng họ chỉ định. Họ coi như đó là chuyện bình thường, là chuyện tôi bắt buộc phải vâng lời…
Và thang máy không dừng lại… Hai đứa bé thấy mình băng qua lan can lầu tám, ngửi thấy cả mùi dưa cải chua… băng qua tầng trên cùng, rồi băng qua mái nhà trổ ra bầu trời tràn ngập ánh trăng… Thang máy càng lên càng nhanh, vượt qua những đám mây nhỏ, chỉ còn nhìn thấy mặt trăng và những ánh sao, rất nhiều sao…
- Phải chi mình lên tới mặt trăng!
- Tôi có thể đi xa hơn mặt trăng nhiều –Thang máy nói –Nhưng nếu các bạn muốn thì tôi sẽ ngừng ở đó. Các bạn không muốn đi xa hơn nữa sao?
- Ồ, con người chỉ mới lên tới đó thôi.
-Thật à –Thang máy nói –Nơi đó gần quả đất quá. Nhưng thôi vậy, nếu các bạn muốn thì chúng ta cùng đến xem mặt trăng.
Thang máy đáp xuống mặt trăng, giữa một bình nguyên rộng lớn toàn cát màu xanh. Phía xa, ở mọi hướng, họ nhận ra những núi lửa đã tắt. Trời rất lạnh và yên ắng, không một tiếng động nhỏ. Thang máy bảo:
-Tôi chờ ở đây. Các bạn có thích thì cứ đi dạo thoải mái.
Martin và Gilou dắt nhau đi lang thang trong cánh đồng mênh mông màu xanh nhạt, không một bóng cây, không một ngọn cỏ, không nhà cửa, không một cơn gió, không một tiếng động nào. Chỉ toàn là cát và đá sỏi màu xám xanh. Martine nhận xét:
- Mặt trăng không có một sinh vật nào cả.
- Nhưng mà –Gilou nói –đằng kia… có cái gì đang lay động…
Quả thế. Có cái gì đó đang lay động, như thể là một làn khói mỏng mamh đang từ mặt đất bốc lên. Hai đứa bé dắt nhau chạy đến, chúng trông thấy những hình người trong suốt như thủy tinh, cử động được nhưng hoàn toàn không phát ra một tiếng động.
Bỗng nhiên có tiếng bước chân trên sỏi đồng thời một giọng nói của người miền nam vang lên:
- A! Đây rồi!
Lập tức, hai đứa bé thấy một người đàn ông xuất hiện trước mặt, không trong suốt tí nào, một người thực sự, màu da rám nắng, mặc sơ - mi xanh lam, thắt cà vạt đỏ, miệng cười toe toét:
- A! Đây rồi! Các em đi bằng gì đến?
- Bằng thang máy –Gilou đáp.
- Người ta đã làm thang máy để lên mặt trăng à?
-Không –Martin đáp –đây là cái thang máy ở chung cư của chúng cháu. Thang máy đã mang chúng cháu lên đây.
Gilou hỏi:
-Nhưng còn chú? Thưa chú, chú là người ở đâu? Ở địa cầu hay ở mặt trăng?
-Tôi ở Toulon –người đàn ông đáp.
-Ở Toulon? Phải ở đó có một cái vịnh và một hạm đội? Nhưng chú đến đây bằng gì?
-Tôi không rõ lắm… Nếu bảo là tôi đi hỏa tiển tới rồi không muốn quay về thì nghe hợp lý nhưng không đúng sự thật… Một buổi sáng, khi thức dậy, tôi thấy mình đang ở đây, ở mặt trăng này, không hiểu tôi làm sao mà đến đây được? Trước kia, khi còn ở Toulon dưới địa cầu, tôi luôn hay mơ mộng, đến nỗi bố mẹ tôi thường rầy la: “Con đang ở trên mặt trăng hả?” “Con đang sống trên cung trăng à?” “Lúc nào cũng như người đang sống trên cung trăng vậy con?”… Nói đúng ra, tôi thường làm thơ, thường sáng tác ca khúc, thường phí thì giờ ngồi ngắm những con bọ rùa sinh hoạt, những trái ô liu đang chín, hoặc vào rừng rình xem hoa kim ngân nở. Bây giờ ở đây, trên mặt trăng trống trải và lạnh lẽo này, tôi rất nhớ nhung những bông hoa kim ngân.
Các cháu có bao giờ được xem hoa kim ngân nở chưa? Ai đã từng thấy kim ngân nở hoa một lần thì sẽ khó mà quên được. Các cháu hãy tưởng tượng mình đang nằm trên thảm lá thông vàng trong rừng, bên cạnh bụi kim ngân. Nụ hoa giống như một bóng đèn dài màu hồng được niêm kín, không một khe hở, không một nếp nhăn. Các em đang mơ màng ngắm, bỗng nghe một tiếng nổ khẽ: tách! Nụ hoa bung ra như một cái pháo hoa 5 cánh, ở giữa là nhụy hoa trông giống như cái vòi của con bướm được mạ vàng óng ánh. Hương thơm đang ngủ trong nụ hoa bỗng thức giấc, thoát ra, tràn ngập cả khu rừng thông: Một hoa kim ngân vừa mới ra đời.
Nghe xong, Martin hỏi:
-Nhưng cháu vẫn chưa thể hiểu được tại sao chú lại ở đây?
Người đàn ông Toulon đáp:
-Tôi cho rằng đó là do năng lực tự kỷ ám thị. Nghe mọi người đều nói rằng mình ở trên mặt trăng, riết rồi mình thành ra ở trên mặt trăng thật. Tất cả những hình người trong suốt mà hai cháu nhìn thấy kia là bản sao của những người thường hay mơ mộng hiện đang sống ở địa cầu; do cứ nghe nói hoài: “Anh đang ở trên mặt trăng.” , “Anh đang sống trên cung trăng”… rốt cuộc, bản sao của họ hiện diện nơi đây. Còn tôi, có lẽ do mơ mộng thường xuyên hơn và nhiều hơn những người kia nên rốt cuộc người thật của tôi ở đây, còn bản sao của tôi chắc hiện giờ đang ở Toulon.
Martine rụt rè hỏi:
-Thỉnh thoảng mẹ cháu cũng bảo cháu đang ở trên cung trăng. Chú có nghĩ là bản sao của cháu hiện đang ở đây không?
-Những người hay chế nhạo người khác như thế thì chắc chắn không có bản sao ở đây. Nhưng còn cháu? Nào, chúng ta thử cùng đi tìm xem.
Họ dắt nhau cùng tiến về phía đám người trong suốt đang lặng lẽ dạo chơi trong bình nguyên. Martine nhận ra một cô bé trong suốt rất giống mình đang tiến lại, vừa đi vừa nhảy lò cò. Ông Toulon bảo:
-Cháu thử đến hỏi chuyện xem.
Martine tiến lại gần bản sao của mình:
-Tên bạn đúng là Martine chứ?
Giọng trả lời như từ xa xôi vang lại:
-Đúng. Tên tôi là Martine.
-Bạn ở đâu?
-Ở mặt trăng. Gần hồ Rosée.
-Bạn có sung sướng không?
-Sung sướng hơn bạn ở địa cầu. Ở đây không có dì Adrienne, không có dưa cải chua, cũng không có bà gác cổng.
-Sao bạn biết dì Adrienne?
-Bạn thừa hiểu tôi chính là bạn –bản sao đáp. Tôi biết những người bạn biết, tôi nhớ những chuyện bạn nhớ. Tôi nhớ cả những chuyện bạn đã quên đi mà chỉ khi lên tới mặt trăng bạn mới nhớ lại được.
-Suốt ngày bạn làm gì?
-Tôi xem những giấc mơ của bạn, tôi khiêu vũ với các bản sao khác dưới ánh sáng của địa cầu.
-Dưới ánh sáng địa cầu?
Martine ngẩng đầu lên. Trên bầu trời quả có một “mặt trăng” khác lớn hơn, ánh sáng hơi xanh hơn: đó là địa cầu nhìn thấy từ mặt trăng.
Bản sao của Martine nói với các bản sao khác:
-Hãy đến chơi với chúng tôi. Chúng ta hãy kết thành một vòng tròn.
Các bản sao kết thành vòng tròn chạy chung quanh Martine và Gilou. Người đàn ông Toulon hỏi:
-Các cháu có muốn ở luôn trên này không?
-Không! Không!
-Vậy thì phải chạy trốn ngay. Đừng để đến lúc họ quay quá nhanh.
Cả ba xô vẹt những bản sao, chạy thục mạng về phía thang máy. Gilou hỏi:
-Chú có muốn về lại địa cầu với chúng cháu không?
-Đừng bận tâm! Dù có về thì rồi lập tức tôi cũng sẽ lên lại thôi. Nếu các cháu có dịp đến Toulon, nhớ đến thăm bản sao của tôi nhé.
Martine và Gilou đóng cửa và thang máy lại phóng về địa cầu. Vừa xuyên qua những đám mây đầu tiên, hai em nhận ra những dãy núi, những khu rừng, những cánh đồng, thành phố, rồi đến cái mái nhà có lỗ trống hình vuông mà thang máy trổ ra lúc đi… Xuống đến thềm tầng lầu tám, Gilou vừa mở cửa thang máy thì đã thoáng nhận ra mùi dưa cải chua và một giọng the thé:
-Mấy đứa nhỏ này thật hết chịu nổi…
Martine vội đóng cửa và kêu lên:
-Xuống nữa đi, thang máy. Chưa hết dưa chua và dì Adrienne vẫn ở đó. Đừng dừng lại.
Thang máy tiếp tục đi xuống. Đến tầng trệt, bỗng nghe tiếng hét:
-Mấy đứ nhỏ ở lầu tám đây rồi –Bà gác cổng dữ tợn nhào tới, cố mở cửa thang máy –Chính chúng đã làm kẹt thang máy… Tôi sẽ khiếu nại ba mẹ chúng…
Martine và Gilou cùng la:
-Xuống nữa, xuống nữa! Thang máy ơi, đừng dừng lại!
Nhưng ngay cả thang máy cũng không muốn dừng lại tí nào. Thang máy xuyên qua đại sảnh, xuyên qua tầng hầm, xuyên qua mặt đất dưới thành phố đầy rẫy những ống cống nước, rồi xuyên qua lớp đất đầy rễ cây và những hạt mầm, một ngày nào đó có thể mọc ra cây trồi lên thành phố. Rồi đến vùng rừng hóa thạch với nhiều cây cối còn lưu lại nguyên vẹn trong đá… những cây thông, cây dương xỉ… và những động vật cũng thế, những con chim có đầu rùa, những con vật bốn chân có đầu chim hay đầy rắn. Hai em dán mắt vào cửa kính, ngắm những con thằn lằn khổng lồ, những con khủng long và hàng trăm ngàn con vật lạ lùng khác, tất cả các sinh vật đã từng sống trên mặt đất trước cả loài người, giờ đang diễu qua cửa kính thang máy, trước mắt hai em.
Thang máy vẫn tiếp tục đi xuống, ngang qua lớp đá quí, lớp nham thạch đỏ, lớp dung nham đang cháy rừng rực như than hồng. Hai đứa bé không đền nỗi bị nóng lắm nhờ thang máy lúc này chạy hết tốc lực và trong thang máy vẫn còn đầy không khí mang từ mặt đất xuống. Bỗng thang máy va vào một vật gì đó, âm vang như chạm vào pha lê…
Đó là một vách tường chói lọi rực rỡ, thang máy đã ngừng lại giữa một hang động trông như bằng kim cương, rộng mênh mông. Từ trên trần tỏa xuống hằng hà sa số những sợi dây bằng vàng và bạc, sợi thì nhỏ như tóc, sợi thì lớn như dây cáp, tất cả hội tụ ở đáy hang, tại đó có một sinh vật kỳ dị đang điều khiển các sợi dây giống như đang chơi đàn harpe.
Sinh vật ấy có một cái đầu tròn như quả bóng, thong thả tự xoay tròn và vô số cánh tay có ngón dài mảnh mai đang lướt trên các sợi dây làm phát ra những âm thanh lạ lùng. Chỉ có đầu và các cánh tay là cử động, còn phần thân thể bên dưới chỉ là một khối kim cương đen. Hai đứa bé bước ra khỏi thang máy, đến gần sinh vật kỳ dị để nhìn cho rõ hơn. Martine hỏi thang máy:
-Vị này là ai và chúng ta đang ở đâu vậy?
-Đây là vị Thần Trọng Lực và chúng ta đang ở trung tâm địa cầu. Mỗi sợi dây các bạn thấy đó được nối với một sinh vật trên mặt đất, nó là lực giữ các bạn khi té thì rơi xuống đất, là cái làm cho bạn thấy dễ chịu mỗi buổi sáng thức giấc mà chưa muốn ra khỏi giường, là cái thôi thúc bạn lùi lại khi chồm mình qua cửa sổ từ tầng tám nhìn xuống đường phố, là lực giữ chân bạn gắn với mặt đất và cản bạn bay lên như một quả bóng bay ở hội chợ lúc cắt dây buộc.
Gilou hỏi:
-Nhưng người ta có thể bay lên bằng máy bay?
-Trong trường hợp ấy, máy bay vẫn bị ràng buộc bởi những sợi dây trọng lực của các hành khách và chính máy bay cũng bị giữ chặt bởi một dây cáp trọng lực riêng. Tuy nhiên, khi thẩn Trọng Lực có ý muốn chơi đàn với tất cả các dây, ông ta đôi lúc hóa đãng trí, hoặc khi bay lên rất nhanh, có thể ông không kịp nhận ra.
Martine muốn biết tại sao những sợi dây ấy có sợi mảnh, có sợi lớn chứ không đều nhau. Thang máy giải thích:
-Các sợi mảnh dành cho các vũ công, các tài tử xiếc nhào lộn: những người chân chỉ chạm nhẹ trên mặt đất, bước chân không để dấu vết trên tuyết; những người có thể giữ thăng bằng trên một móng chân hay trên một sợi tơ; những người luôn luôn nhẹ nhàng như muốn bay lên… do đó, dây trọng lực của họ rất mảnh.
-Còn các sợi dây lớn nhất? –Gilou hỏi.
-Đó là dây của những người nặng nề, những người bước đi ì ạch, những người rất dễ bị té ngã và chỉ nhảy múa được các vũ điệu của loài gấu…
-Nếu dây bị cắt thì có chuyện gì xảy ra? –Martine lại hỏi.
-Thì người liên hệ sẽ rời mặt đất và bay lên như một quả bong bóng bơm đầy khí hydrô. Người ấy sẽ không bao giờ đặt chân lên mặt đất được.
Gilou nhìn Martine. Cô bé nháy mắt ra hiệu. Cả hai tiến đến gần chân của thần Trọng Lực hơn. Ở đây có những tấm thẻ xếp đều như phím đàn piano, mỗi thẻ ghi một tên… Chờ lúc thần Trọng Lực xoay đầu qua hướng khác, Gilou rút dao xếp cắt một sợi cáp lớn, đồng thời, Martine cũng dùng răng cắn đứt một sợi dây mỏng manh. Thần Trọng Lực không mảy may hay biết.
Gilou rỉ tai Martine:
-Em cắt sợi dây của bà gác cổng.
Martine cũng thầm thì:
-Còn chị thì cắt sợi dây của dì Adrienne.
Gilou quay sang thang máy:
-Giờ thì chúng ta quay về thôi. Đói bụng quá rồi.
Và thang máy trở về với vận tốc hàng ngàn cây số/ giờ xuyên qua lớp dung nham cháy đỏ, lớp vỏ mỏng của địa cầu và tầng hầm của chung cư. Ở đại sảnh, người tụ tập rất đông cùng nhìn lên trần nhà: bà gác cổng đang dính chặt trên đó. Từ trần cao, bà đỏ mặt tía tai tiếp tục gầm thét và thóa mạ những người bước vào đại sảnh mà quên chùi chân.
Đột nhiên trông thấy thang máy xuất hiện, mọi người đổ xô lại vì đã chờ đợi lâu. Nhưng thang máy nhanh hơn, tiếp tục lên và dừng lại ở tầng tám. Thay vì mùi dưa cải chua, lần này, hai đứa bé ngửi thấy mùi thơm của bánh kem phết mứt táo.
Thang máy chào tạm biệt:
-Chúc các bạn ngon miệng. Hẹn chuyến sau, chúng ta sẽ đến những hành tinh xa hơn.
Rồi thang máy trở xuống để đón những người đang nóng lòng chờ.
Martine và Gilou thấy ba đang lặng lẽ ngồi ăn bánh trong khi mẹ đứng ở cửa sổ nhìn lên trời. Ba bảo:
-Các con chậm rồi. Uổng quá. Nếu về sớm một chút, các con sẽ thấy một chuyện thật lạ lùng: vào lúc người ta mang bánh kem mứt đến thì dì Adrienne bỗng bốc ra khỏi ghế và bay lên trần như một quả bóng bay bị đứt dây. Ba đưa cái cán chổi lên để giúp lôi bà xuống nhưng bà không muốn cầm lấy nó. Ba bèn lấy chổi đẩy bà về phía cửa sổ để bà bám lấy màn cửa trèo xuống nhưng không ngờ, từ cửa sổ, bà bay đi luôn…
Martine và Gilou chạy ra cửa sổ, nhìn thấy trên nền trời rất cao có một vật nhỏ màu đen, không phải máy bay cũng không phải chim. Chính đó là dì Adrienne không còn trọng lực. Từ nay bà không còn la rầy và bắt hai em ăn hoài cái món dưa chua dở ẹc nữa. Bà sẽ không thể đặt chân xuống bất cứ nơi nào, bà sẽ vĩnh viễn bồng bềnh trong không gian vô tận, ngay cả mặt trăng cũng không muốn nhận bà, bởi vì, trên quả đất, dì Adrienne không bao giờ bị gọi là “đang ở trên cung trăng”.
