(Kim Vân) Mỗi dịp Noël về, tôi lại nhớ câu chuyện ngày xưa mẹ kể: Vừa dâng lễ xong, linh mục Martin vội bước về nhà xứ, bỗng tiếng khóc oe oe từ gốc cây bên cổng nhà thờ làm vị linh mục giật mình dừng lại. Trời! một em bé sơ sinh da đen bị bỏ rơi! Vị linh mục ngỡ ngàng, xót xa ôm em bé về nhà xứ; lúng túng vì cả đời chưa bao giờ biết ru bé, dỗ em. Cha Martin gọi điện cầu cứu mẹ, bà cụ xót thương cho cậu con út giàu nhân ái, hay rộng tay quảng đại lo cho mọi người, nhất là người nghèo khổ và bị bỏ rơi, không kể lương giáo. Bà cụ nhủ thầm: May quá, Lucia, con gái bà mới sinh được 1 tháng. Bà điện ngay cho Lucia: “Vợ chồng con và cháu ngoại mẹ khỏe không? Ngày mai mẹ sang thăm con đó, mẹ ở lại giúp con chăm em bé. Martin, em trai con vừa đem về một bé sơ sinh da đen, nhờ mẹ chăm sóc! Con hỏi ý chồng con, mẹ đem em bé qua nhờ vợ chồng con lo cho bé luôn thể." * *        * - Chào mẹ, chào chị. Cám ơn mẹ và chị đã nuôi em bé da đen bị bỏ rơi giúp con. - Martin, cậu đặt tên cháu là gì? Hôm nay bé da đen cũng được thanh tẩy với con trai chị đó ! - Con trai chị tên gì? - Giacôbê! ở nhà anh chị gọi cháu là Jack! - Con trai chị là Jack trắng, con em là Jack đen! Mẹ và chị thấy được không? Tiếng cười của 3 mẹ con như đồng lòng với cách gọi thân thương ấy! * *        * Thời gian trôi nhanh, đã 6 mùa Noël, năm nào bố mẹ cũng đem 2 con Jack đen và Jack trắng đến nhà thờ chiều 24/12. Bố dặn 2 anh em: - Năm nay chuẩn bị vào lớp 1, hai con lớn rồi đấy! Bố mẹ đã dựng cây thông làm hang đá, 2 con tự trang hoàng và đặt bộ tượng Giáng sinh vào hang đá nhé! Chúa Hài đồng ở giữa, Thánh Giuse và Mẹ Maria ở hai bên; chiên, bò vây quanh Chúa, các mục đồng rải rác kề bên, Thiên Thần quỳ ở cửa hang đá. Hai anh em lăng xăng làm theo lời bố, chút nữa thì vấp phải hộp sơn đen và bình vôi trắng, cá mấy khúc tre làm sườn hang đá còn dư đang nằm chỏng gọng ở góc nhà. Mẹ vội vàng chia việc cho cả hai: - Jack trắng cất hộp sơn đen vào nhà kho, Noël sang năm 2 anh em nhớ làm theo lời bố: sơn đen lên giấy bao xi-măng; đợi sơn khô con hãy rắc vôi trắng lên trên. Các con thấy giống đá thật chưa? Còn Jack đen đem mấy khúc tre thừa vào bếp cho mẹ. Quần áo mới, khăn quàng, mũ len mẹ treo trên móc đây nè. Trang hoàng xong, tắm rửa sạch sẽ, thay quần áo xong, 2 anh em rủ nhau quỳ trước hang đá cầu nguyện nha! Ba mẹ đến nhà dưỡng lão thăm các cụ già neo đơn rồi cả nhà cùng đi lễ đêm – Mau lên hai con ơi! Hai anh em nhanh nhẹn làm theo lời bố mẹ. Ánh đèn leo lét trong hang đá không đủ sáng khuôn mặt Chúa Hài đồng. Mẹ Maria cung kính nhìn theo Hài Nhi mới sinh, nét dịu dàng khả ái trên khuôn mặt Mẹ nói lên niềm tin sắt son bền vững. Thánh Giuse an bình, thơ thới chiêm ngắm Ngôi Lời giáng thế, Đấng Cứu độ trần gian. Jack trắng đang loay hoay với áo đen, mũ mới. Jack đen kéo tay em: “Mình cầu nguyện đi, Jack trắng! Hai anh em quỳ xuống nhé!” Jack đen có vẻ chững chạc hơn cậu em láu táu, nhanh nhẩu. Hai mắt như được cuốn hút trong niềm tin thẳm sâu, Jack đen lắng lòng trong tĩnh nguyện. Jack trắng chân tình tha thiết nguyện xin: - Lạy Chúa Hài nhi, xin cho 2 anh em con biết yêu thương những bạn nghèo đói lớp mẫu giáo của con, có bạn Đạt nghèo lắm. Ba má bạn phải thuê phòng trọ chật hẹp. Bố mẹ con mới đem gạo làm quà Giáng sinh cho Đạt đó! Lạy Mẹ Maria, Mẹ là Mẹ của chúng con, Mẹ của Đạt, Mẹ của Jack đen, Mẹ của Jack trắng… - Hic! Hic! Hic! Jack trắng ngạc nhiên: “Anh Jack đen cầu nguyện đi! Sao anh khóc! - Tao không cầu nguyện gì cả! - Bố mẹ dặn: anh em đừng mày tao mà! - Ai anh em với mày? - Sao anh lạ vậy? - Lạ gì? Đức Mẹ là Mẹ của thằng Đạt, là Mẹ mày, chứ gì Mẹ tao? - Đức Mẹ là Mẹ của mọi người mà! - Xạo! Có bao giờ mẹ trắng, con đen đâu? Đức Mẹ là Mẹ của làng này! Của tất cả bọn da trắng: bố mẹ trắng, cô giáo trắng, máy trắng, thằng Đạt trắng... chỉ mình tao đen! Hic! Hic! Một mình tao đen! - Anh đừng khóc nữa! Em thương anh lắm cơ! - Xạo! Mày thương tao thì lột da trắng của mày để cho tao đi! Jack trắng rùng mình nghĩ thầm: “Lột da cho anh à! Đau lắm, chịu gì nỗi” Jack trắng tìm cách xoa dịu nỗi buồn của anh.: - Em cho anh áo mới nè, em mặc áo cũ cũng được. Mũ mới nè, anh 2 mũ luôn đó, me đi đầu trần cũng được! - Tao không cần mũ, không cần áo... tao chỉ thèm da trắng như làng này thôi! * *        * - Jack trắng, Jack đen đâu, chay ra xe đi, mau đi 2 con! Có các cụ già cùng đi Lễ với gia đình mình nè! Ráng ngồi chật một chút, mùa lạnh mà! Càng đông càng ấm cúng! - Mẹ ơi, anh Jack đen không đi Lễ được! Tiếng bố lo lắng vọng vào: “Mau lên, em vào xem 2 con có chuyện gì vậy?” - Con mệt à! Con không đi Lễ được phải không? Sao khóc sưng mắt thế này? Mẹ thương con quá! Con ở nhà cho đỡ mệt, mai đi Lễ rạng đông với bố mẹ nha! Bây giờ Jack trắng đi Lễ đêm với bố mẹ và các cụ già. Mẹ sẽ đem nhiều quà Noël về cho con. Con uống thuốc nha, ăn đỡ miếng bánh này nhé! Mẹ trải nệm cạnh hang đá, gối đây, mền đây, con ngủ đi. Ngủ bên cạnh Chúa Hài Đồng nhé con! Ngoan nhe con! * *        * Ngồi lọt thỏm giữa bố mẹ và các cụ già ở viện dưỡng lão, Jack trắng buồn khôn tả. Đúng rồi, ai cũng trắng hết, cả các cụ già neo đơn! Anh Jack đen buồn là phải. Chúa ơi, tại sao chỉ một mình anh ấy đen, trong khi cả làng đều trắng??? Suốt Thánh lễ Noël đêm ấy, Jack trắng không thể nào cầm trí được 1 phút. Cậu bé bị giằng co bởi nhiều ý nghĩ trái chiều. Con biết Chúa yêu anh Jack đen nhiều lắm, nhưng tại sao chỉ một mình ấy đen. Đúng rồi, không bao giờ mẹ trắng, con đen. Mẹ ơi, con tin chắc mẹ yêu anh Jack đen lắm, nhưng tại sao một mình anh ấy đen? “Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời, Chúa sinh ra đời nằm trong hang đá nơi máng lừa. Trong hang Belem mục đồng xúm quanh, ca hát vang lừng, mến yêu chân thành. Nơi hang Belem chiên lừa thở hơi ,tan giá đêm đông ấm thân con người”. Là Ngôi Hai Thiên Chúa, Chúa Giêsu đã xuống thế làm người, chia sẻ thân phận yếu hèn của chúng con, sống hoàn toàn như con người, ngoại trừ tội lỗi. Ngài đã phải nép mình bên những may rủi của cuộc sống trần gian: miệt mài trong công việc ở xưởng mộc Nazaret với bố Giuse, san sẻ gánh nặng ruộng đồng, canh cửi với Mẹ Maria, Chúa luôn đồng hành với con trong mọi hoàn cảnh. Suốt 30 năm sống trong làng quê Nazaret, bé Giêsu tuổi thơ ấu, cậu nhỏ Giêsu tuổi teen thời học sinh, chú thợ mộc Giêsu cần mẫn học nghề với bố Giuse... cuộc sống êm ả, bình dị, không gì nổi nang, khác người! Chúa Giêsu của con ơi! Bố mẹ kể với con về cuộc đời trần thế của Ngài như vậy. Tại sao hôm nay anh Jack đen không cảm nghiệm được Ngài cận kề, thân thiết: “Này anh em tôi đâu Đừng cầu nguyện, đừng xin Chúa cũng người da trắng, Thương gì mình da đen!” Đúng rồi, anh Jack đen buồn là phải. Chúa ơi! Nhưng con biết Chúa yêu anh Jack đen lắm. Chúa chết vì anh Jack đen mà! Chúa làm gì cho anh ấy đi, ngay bây giờ, để anh ấy biết Chúa yêu anh ấy! Chúa quyền phép vô cùng, Chúa yêu thương vô hạn mà! Chúa làm gì đi!“Ơn Ta đủ cho con!” Khi con tập viết chữ O không hoàn toàn tròn tựa như mẫu của cô giáo, con nhờ mẹ viết giùm, mẹ bảo: “Chúa cùng viết với con, nhưng Chúa không viết cùng con. Chúa ban ơn cho con 100%, nhưng Ngài đòi con phải cộng tác với Ngài 100%. Việc này khó hơn viết chữ O. Chúa ơi! Chắc Chúa phải làm giùm con rồi! Cả nhà đi Lễ, mình anh Jack đen ở nhà bên Chúa Hài Đồng, Đức Mẹ cũng trắng, Thánh Giuse cũng trắng, Thiên Thần, mục đồng cũng trắng hết, một mình anh ấy đen! Anh ấy buồn là đúng! Chúa ơi, Chúa có biết! Tha thiết cầu nguyện trong nước mắt, trong xót xa vô vọng! “Ơn Ta đủ cho con”... Bỗng Jack trắng mỉm cười ý vị, từ trong thẳm sâu tâm hồn, Jack trắng nhận ra ân sủng Chúa Thánh Thần dẫn lối, nhẹ lắm, nhỏ lắm... âm thầm, lắng đọng biết bao! Jack trắng vội chạy về nhà khi vừa tan lễ, giữa đêm đông giá rét, tình yêu vô bờ với anh Jack đen đã làm tan sợ hãi nơi Jack trắng. Chúa ơi! Chúa cùng đi với con! Con đường về nhà như được rút ngắn lại với lời hát đồng dao: “Có Chúa đi với em, em sẽ không còn sợ chi, có Chúa đi với em, em sẽ không còn thiếu gì, đường dù đen tối, bước đi không lo lạc lối, đường dù nguy nan, không chút vấn vương tâm hồn!”. Mở cửa, vào trong nhà, Jack đen đang ngủ ngon lành, vài giọt nước mắt còn chảy dài trên đôi má đen nhánh, chắc anh ấy khóc nhiều, rồi mệt quá thiếp đi! Chúa Hài Đồng trong hang Bêlem âu yếm nhìn Jack trắng như thầm khen cậu bé can đảm luôn nhạy bén trước nỗi đau của tha nhân. Được Chúa Thánh Thần soi sáng, dẫn dắt, Jack trắng chạy vào nhà kho lấy hộp sơn đen, Jack trắng nhẹ nhàng sơn đen Chúa Hài Đồng. Chúa ơi, anh Jack đen sẽ mừng lắm khi thấy Chúa đen như anh ấy! Đức Mẹ ơi, Đức Mẹ cũng muốn đen giống Chúa Hài Đồng à? Đợi Jack trắng một chút Mẹ nhé! Thánh Giuse cũng muốn đen à? Từ từ rồi sẽ đen hết thôi! Cả mục đồng, Thiên Thần cũng sẽ đen hết! Hoàn thành xong tác phẩm da đen, Jack trắng cất hộp sơn vào nhà kho, chiêm ngắm hang đá Bêlem và mỉm cười ý vị... “Anh Jack đen ơi, dậy mà xem Chúa Hài Đồng da đen nè!”. Jack đen đang ngái ngủ, nhưng cũng tỉnh táo trả lời: - Tao không tin, làm chi có Chúa Hài Đồng da đen! - Thật mà, anh mở mắt ra xem nè! - Xạo! Tao không anh em gì với mày, thằng da trắng! - Anh ngủ một mắt, mở một mắt cũng được mà! Chúa Hài Đồng da đen thật đó! - Xạo! Không bao giờ có Chúa Hài Đồng da đen! - Em mới đi lễ về nè! Em không xạo đâu! Anh hé mắt một xíu cũng được, em không dám gạt anh đâu! Jack đen dè chừng thằng em da trắng, nhưng tò mò thôi thúc, Jack đen hé mắt một chút, một chút thôi - Ồ, Chúa Hài Đồng da đen! Không ngờ thằng nhóc này nói thật! Đức Mẹ có đen không? Thánh Giuse có đen không em? Jack trắng reo lên: “Chúa ơi, anh Jack đen nhận con làm em như cũ rồi! Anh Jack đen ơi, Thiên Thần cũng đen, mục đồng cũng đen, đen hết cả rồi anh Jack đen ơi! * *        * Vừa về đến cổng, bố mẹ sững sờ: “Lạy Chúa, 2 thằng nhóc nhà con dám phạm thượng đem Chúa bôi đen” - Anh sẽ phạt quỳ cả 2! - Em sẽ không cho 2 đứa ăn Réveillon đêm nay! Tiếng hát thánh thót của 2 con làm bố mẹ dừng chân: “Chúa Hài Đồng ơi, em muốn làm một bé ngoan, em muốn dâng cho Ngài một tình mến thiên đàng! Chúa Hài Đồng ơi, em muốn làm một bé thơ, em yêu mến Chúa Trời và yêu mến ngây thơ!”. - Lạy Chúa, anh Jack đen buồn vì cả làng da trắng, mình anh ấy da đen! Con bôi đen Chúa Hài Đồng để anh ấy vui! Chúa đừng buồn con nha. Đức Mẹ ơi, Thánh Giuse ơi, Thiên Thần, mục đồng ơi! Ai cũng đen hết, anh Jack đen vui lắm! * *        * Câu chuyện mẹ kể ngày xưa vẫn còn lắng đọng trong tôi đến mãi hôm nay! Tháng 10 vừa qua, tôi về Quảng Bình, Hà Tĩnh giúp bà con bão lũ. Cả tháng trời sau khi nước rút, họ vẫn chưa đủ nước sạch để uống. Vì bùn đen còn đọng lại ở đáy giếng, thả gàu xuống là nước khoắng lên, đục ngầu. Mọi lần về Cồn Nâm, Núi Yên, Tràng Lưu..., tôi ăn rau tươi trong vườn thỏa thích. Hôm nay, vườn rau dập nát, lúa cũng trơ gốc, chỏng chơ... Còn dân trong làng: sáng mì gói + nước sôi, trưa nước sôi + mì gói, tối mì gói nhai sống vì nước sạch chưa kịp đem đến. Ở được vài ngày, tôi theo đoàn cứu trợ đi nơi khác, thoát cảnh mì gói + nước sôi. Nhưng bà con ở lại vẫn nước sôi + mì gói dài dài... Tôi gởi các em học sinh cấp II chương trình đại, hình, lý, hóa thu gọn trong 2 tờ A4 để các em kịp thi học kỳ II sắp tới. Bên tôi, kinh nghiệm sư phạm của thầy Trương Văn Thông, thầy Đoàn Thế Đức, cô Bùi Đặng Hà Phụng... những vị ân sư đáng kính đã quá vãng đang đồng hành với tôi trong vùng bão hôm nay. Con dạy lại cho các em những gì con đã được học hỏi nơi ngôi trường Phan Thanh Giản mến yêu! Các em xuýt xoa: “Cô giảng dễ hiểu quá! Học cách này chắc chắn em sẽ được điểm cao”. Sách vở trôi hết rồi còn gì! Tôi “chữa cháy” cho các em bằng một số sách bài giải toán, lý, hóa..., làm nhiều bài tập chắc chắn các em sẽ chạy kịp chương trình! Phụ huynh học sinh ứa nước mắt khi cô đến dạy không lương, không cả nơi trú ngụ tươm tất. Bao giờ bà con miền Trung mới thoát khổ? Nạn phá rừng kiếm gỗ, làm thủy điện bừa bãi, tùy tiện đã gây bao cơn lũ lụt dồn dập trên dân. Học trò cũ của tôi: linh mục Antôn Lâm Văn Hân, linh mục Phêrô Mai Xuân Ái... vừa thụ phong linh mục hôm 19/6/2010, nay làm cha xứ Thượng Bình, Hạt Ngàn Sâu; Thủy Vực, Trường Hải - phía Bắc Đèo Ngang - “Đèo Ngang - Đang nghèo!”, bà con Quảng Bình nói với tôi như thế. Mới thụ phong linh mục 5 tháng, 2 lần hứng chịu bão lũ... lướt mắt trên trang web “giáo phận Vinh”, tôi xót xa khi thấy học trò mình, những sinh viên năng nổ, chăm học ngày xưa nay là cha xứ lăn lộn với giáo dân nghèo nàn, cơ khổ. Rảnh được vài ngày trên vùng núi Hiên, Giồng, Phước Sơn..., tôi chạy ra Quảng Bình, Hà Tĩnh giúp bà con ngoài đó, dạy nghề cho phụ huynh, dạy toán, lý, hóa cho các em. “Năm nay mùa Noël đến rồi!” Tôi chạnh lòng trước cảnh Chúa Hài Đồng chạy lũ, Thánh Giuse chèo ghe vội vã đưa Mẹ Maria và Hài Nhi Giêsu đi nhận vài gói mì tôm của đoàn cứu trợ, nhiều mái nhà tranh ngập chìm trong nước lũ. Đoàn thiên thần xác xơ đôi cánh trên cầu tre lắc lẻo đem quà Giáng Sinh cho đồng bào lũ lụt. Chiếc khăn rằn trên vai Đức Mẹ phủ kín hài nhi Giêsu, chắc do đoàn cứu trợ Sài Gòn đến tặng. Thánh Giuse với chiếc nón cời đan bằng lá cọ, tôi đoán là của bà con Bình Định đem cho. Chiếc áo bà ba kiểu đồng bằng Bắc Bộ Đức Mẹ đang mặc đó, chắc hẳn do bà con ngoài Bắc đem vào. Việt Nam hôm nay, Chúa Hài Đồng trong vùng bão lũ làm ấm lòng nhân thế! Tôi kể cho mẹ câu chuyện tôi cảm nghiệm tận sâu thẳm tâm hồn. Trên bàn thờ gia tiên, bố mẹ tôi mỉm cười mãn nguyện. Tôi tin chắc điều đó! Vì cả 3 anh em tôi: Việt + Vân + Công (đều là cựu học sinh Phan Thanh Giản) luôn yêu thương đùm bọc lẫn nhau như lúc cha mẹ chúng tôi còn sống. Anh chị Việt đã có cháu ngoại, con của vợ chồng Công đã trưởng thành. Tôi sống độc thân, luôn sát cánh với bà con nghèo thất học trên vùng núi Quảng Nam + Đà Nẵng – gia đình tôi luôn là mái ấm yêu thương. Ở đâu và bất cứ lúc nào, những câu chuyện ngày xưa ba mẹ kể vẫn luôn đồng hành với anh chị em chúng tôi và các cháu thân thương tràn trề yêu mến