TẤM  LÒNG  THẦY  TÔI

Bài viết như một  nén hương thắp lên để kính nhớ Thầy  TRƯƠNG HỒNG MINH

    Nếu ai đã từng qua thời đệ nhị cấp ở trường Phan Thanh Giản  chắc hẳn không thể nào quên  thầy tôi : Thầy giám học TRƯƠNG   HỒNG  MINH.

Thầy có dáng người vưà tầm , ăn mặc rất chững chạc , không chưng diện cũng không xuề xòa . Chẳng thế mà khi học trò con gái chúng tôi làm dáng xịt nước hoa đi học , thầy đã rầy la trách mắng nào là : hữu xạ tự nhiên hương , học trò chưa cần đến  sự trợ thủ cuả hóa chất này . Rồi nào là cái nết đánh chết cái đẹp , có bạn giả bộ ngây thơ hỏi chứ không phải cái đẹp đè xẹp cái nết hở thầy ? Thầy trừng mắt thế là im ngay .

Thầy Minh có tấm lòng quảng đại rất thương người . Muà hè đỏ lửa năm 1972  , trường đã mở rộng cửa đón chào đoàn người tị nạn ngoài Huế vào tá túc trong các phòng học . Nhìn dáng  tất bật của thầy  chạy lên chạy xuống , chạy qua chạy lại lo cho mọi người mới thấy được tấm lòng bao la của thầy đôí với tha nhân  . Thầy lo lắng sắp xếp từng bữa ăn , từng chỗ ngũ cho từng gia đình. Thầy chạy đôn chạy đáo nhắc nhở chúng tôi đủ mọi thứ chuyện . Tính thầy kỹ lưỡng mà chúng tôi ham vui  nên chuyện gì cũng đưa ra làm chuyện đùa , rôì lo cười quên mất thầy dặn gì , khiến thầy hay la rầy là vậy . Tôi nhớ có gia đình đặt tên con là : Nguyễn thị Trông, Nguyễn thị Đợi , Nguyễn thị Chờ , Nguyễn thị Ngóng  chúng tôi đùa nếu không đợi chờ chắc phải có vài chục đưá , bạn thì cãi họ đang chờ con trai …Không nghịch phá thì đâu phải là học trò , thành ra thầy chỉ la chứ không có phạt .

Thầy Minh rất xuất sắc trong vai trò giáo sư hướng dẫn , bởi vì thầy lo cho chúng tôi không những việc học mà còn cả việc xã hội . Thầy khuyến khích chúng tôi tham gia  vào các hội đòan ngoài trường học  như : hội Hồng Thập Tự , hội Khuyến học , phong trào Du Ca , Hướng Đạo … Và ở những môi trường đó chúng tôi được dịp phát tiết , có thêm nhiều niềm vui và nhờ đó việc học cũng phát triển tốt .

Nhớ ngày  đó đi tham quan bên đài truyền hình ở tận núi Sơn Trà . Đi đường thầy trò cùng ca hát rất vui  vẻ những bài hát sinh hoạt của đoàn thể . Nhưng khi qua tới quận ba đang , xe leo dốc thì các ca sĩ đã thấm mệt và chuyển qua trò chơi khác . Số là chúng tôi đi xe nhà binh lại phải đứng ở sau xe nên khi xe thắng gấp tất cả đều chao nghiêng . Xe nghiêng ít , chúng tôi nghiêng nhiều ngã nhào lên người thầy rồi đùa vui vẽ . Thầy mắng yêu , lo nhìn phong cảnh đi kià , cảnh đẹp lắm , cười tít mắt làm sao thấy được . Mà quả thật , hai bên đường cỏ cây chen đá lá chen hoa. Những đoá hoa dại đủ màu sắc đang phơi phới rung rinh khoe sắc thắm  , nhưng cũng chẳng hấp dẫn chúng tôi bằng trò nghịch nhất quỷ nhì ma sau là học trò chúng tôi .

Có hôm trong giờ vật lý của thầy , chúng tôi để nón lá trên bục . Thầy đứng giảng bài vô tình giẫm nhẹ vào cái nón . Thế là giọng tôi cất lên lanh lảnh " Ôi thầy làm đau em !"
Cả lớp cười vang , phá tan bầu không khí yên lặng của lớp học .Thầy mắng con gái không được nói bậy. Ngày đó chúng tôi chỉ nói chơi thôi chứ đâu đã hiểu ý nghiã sâu xa của lời thầy la .Bây giờ mới biết lời thầy la là đúng .

Lớp chúng tôi có bạn Cúc bước vào đường yêu hơi sớm , Cúc quen anh trung úy Biệt Động Quân giờ là chồng . Một buổi chiều nắng đẹp , chàng và nàng tung tăng tay trong tay bước vào tiệm Cà phê Chiều Tím . Vừa đúng lúc thầy Minh đang dắt xe đi ra  vì nhà thầy ở sát bên . Cúc sợ xanh mặt , hôm đó ly cà phê sao mà quá đắng . Sáng mai vào lớp cô nàng lấm lét chờ thầy xử tội đi chơi với kép . Nhưng không thầy chỉ nhắc nhở  nhẹ nhàng , con tim có những lý lẽ riêng  mà lý trí không thể kiềm chế . Tuy nhiên là học sinh việc học phải trên hết . Tôi lanh chanh xía vào :

Học mà không yêu hao mòn tuổi trẻ ,
Yêu mà không học đốt cháy tương lai

Rôì cũng đến phiên em  chứ ngôì đó mà cười . Nhưng thầy ơi , em nghịch qúa thành ra đâu có bạn nào dám viết  thư tỏ tình thì làm gì có tình yêu .

Thầy Minh rất thương học trò và có tấm lòng bao dung độ  lượng . Nhớ lại hồi học lớp 11 , không biết bốc đồng thế nào mà chúng tôi  rũ nhau mười mấy bạn tổ chức đi HUẾ ba ngày . Dĩ nhiên là về nhà phải nói dối ba má là trường tổ chức đi tham quan  . Sáng mai thầy vào lớp thấy vắng nhiều, biết chuyện , thầy nói bạn Trần Thậm phóng Honda ra ga xe lửa kêu chúng tôi về . Thậm phóng xe lên tới ga Nam Ô mới đón được chúng tôi . Đang hăng hái ra đi ai dễ khăn gói quay về . Chúng tôi có ba ngày vui chơi thoả thích ở xứ HUẾ thần tiên .

Ngày trở về mới là thê thảm . Tên chúng tôi được ghi trên bảng kỷ luật của trường , không phải bảng vàng mà là bảng đen  mới khổ chứ !. Thầy giơ cao nhưng đánh khẻ , thầy không đuổi học mà chỉ bắt chúng tôi mời phụ huynh tới gặp . Đó cũng là cái kẹt cho tôi bởi biết nhờ ai bây giờ , thưa thiệt với ba má là ăn đòn như chơi . Túng qúa hóa liều , tôi chạy lại nhờ ông anh đang theo  tán chị gái tôi . Lúc đó tụi tôi chê anh tới tấp nào là già  vì đeo  cặp kính cận to tổ bố, nào là quê mùa , nào là không phong độ , vì anh ta lúc nào cũng sơ mi trắng bỏ áo vô quần  dù là đi chơi ….Gặp anh Phong , tôi chưa kịp giở quẻ ra năn nỉ , anh đã sốt sắn nhận lời . Hú hồn lần đó tôi được qua cầu .
Cuối năm lúc vào học bạ cho lớp  dùm thầy . Thầy mới nói là lúc đó thầy biết chúng tôi hết nhưng thôi bỏ qua vì chúng tôi mới vi phạm lần đầu . Nhưng phải phạt để làm gương cho những lớp khác . Nhưng mà đâu có lớp nào quậy cỡ lớp em vì đi như vậy lỡ có tai nạn gì xảy ra  thì sao ? Ôi tấm lòng thầy thật bao dung .

Có lần thầy hỏi chúng tôi , học trường Phan Thanh Giản  thế có biết gì về tiểu sử cụ Phan không ? chúng tôi tranh nhau nói về tiểu  sử có ghi trong sách sử , thầy đã cho chúng tôi biết thêm về đức độ cụ Phan .

Ngày trước cụ Phan chơi thân với một người bạn học từ thuở hàn vi . Nhưng người bạn nhà nghèo nên bỏ học nữa chừng  và ở nhà làm ruộng . Cụ Phan đổ đạt làm Kinh lược sứ Nam Kỳ . Trong một dịp đi kinh lý ngang nhà người bạn . Cụ bảo đoàn tùy tùng dừng ngựa cách xa làng vài thước , cụ xuống xe , thay áo dài thụng đen và một mình đi bộ vượt một quãng đường dài để đến nhà bạn , bạn đi làm ruộng chưa về , cụ nằm trên chiếc võng tre đợi bạn . Bạn về cụ đã cùng bạn ăn cơm cà chấm rau một cách vui vẽ . Cụ Phan đã làm ấm lòng bạn bởi thái độ khiêm tốn của mình .

Thầy Minh của chúng tôi cũng vậy, mặc dù là Giáo sư hướng dẫn  nhưng thầy rất gần gụi với học sinh, thường xuyên lắng nghe những tâm tư nguyện vọng của chúng tôi . Chẳng thế mà một bạn nam dã mạnh dạn thố lộ tâm tư của mình qua bài thơ như sau , tôi chỉ thuộc vài câu

Nếu đôi lúc giảng bài con ngũ gục
Hay đùa vui như một chỗ không ngươì
Thầy tha thứ cho con đừng gắt gỏng
Vì bây chừ không còn chỗ vui chơi

Những câu thơ này hình như là của Võ Ngọc Thạnh được đăng trong tờ báo Ngỡ Ngàng , tôi không nhớ rõ lắm . Ngày đó lớp chúng tôi có nhiều bạn nam rất nghịch, đi học cứ nhét vở vô túi quần , hút thuốc . Giờ chủ nhiệm thầy thường hay nhắc nhở , thầy không muốn đuổi học các em vì dù sao trường học  vẫn là chiếc nôi êm hay hơn là bước vào trường đời khi tuổi còn qúa nhỏ . Rồi nào là đốt thuốc chứ đừng đốt đời mình , ngày đó chúng tôi chưa hiểu rõ , bây chừ nghĩ lại mới thấy thấm thiá . Thầy ơi , những lời dạy dỗ của thầy vẫn còn đây mà sao thầy không còn nữa . …

Thầy Minh chơi đàn phong cầm rất hay . Thỉnh thoảng thầy thường đem đàn đến kéo cho học trò nghe . Nhớ có lần thầy đang ngồi chơi đàn , nhỏ Hương xí xọn chạy lại dành ngồi trước cho gần .

Ngôì xa cũng nghe được thôi , lộn xộn .
Ngồi gần thầy quạt được mát hơn !

Thầy đang kéo đàn cũng phải dừng lại phì cười cho sự nghịch ngợm của chúng tôi .

Thầy Minh còn nghĩ ra chuyện chụp hình chung  cho cả lớp thành ra bây giờ chúng tôi mới có những tấm hình  ghi dấu những ngày chung lớp học . Lớp nào , năm nào thầy cũng chụp hết . Lúc đó chúng tôi thấy thường , bây giờ mới biết là nó qúy đến dường bao , bạn nào còn giữ được là chuyền tay nhau để sang lai . Tôi còn nhớ lúc chụp hình tôi cứ đòi đứng cạnh thầy, mấy bạn cứ đùn tôi vô giữa nói mi lùn đứng vô trong , đứng ngoài bìa làm gì ? Tôi trả lời tỉnh bơ : Tau đứng gần thầy để thấy tau cao hơn một chút . Các bạn cười lắc lư làm thầy phải nạt . Đứng ngay ngắn để chụp . Thế đó chúng tôi gần gụi và thân thiện với thầy như một người anh lớn. Môn lý hóa chẳng có gì hấp dẫn với học trò con gái chúng tôi , nhưng qua sự giảng dạy chi li tận tâm của thầy , chúng tôi thấy cũng dễ nuốt chứ không khô khan như mình tưởng .

Hôm trao cuốn lưu bút nhờ thầy viết , tôi còn nhớ rất rõ là thầy đã viết vào trang cuối cùng với giòng chữ như sau :
“ Xin nhường tất cả , xin ghi laị nơi đây tấm lòng thương mến một học sinh nhí nhảnh vui tươi và chăm học . Thầy mong em sẽ thành công trên đường học vấn để nụ cười mãi rạng rỡ trên môi”

Nhưng mà thầy ơi, em không thành công trên đường học vấn như lời thầy chúc , mà em thành công trên đường tình duyên , có một anh chồng chung thủy , biết thương yêu lo lắng cho gia đình , và một đứa con ngoan , học giỏi , vậy là đã đủ cho đời một người con gái rồi phải không thầy .

Hôm nay nhân ngày hội ngộ của trường xưa , biết là thầy sẽ không có mặt nhưng sao trong lòng em vẫn nhớ , vẫn mong , vẫn mơ và vẫn ước . Phải chi thầy còn trên cõi đời này thì hay biết mấy …. Chúng em rất nhớ thầy , nhớ công ơn dạy dỗ của thầy , nhớ những lời la mắng của thầy cho ngày nay chúng em được nên người .

Thầy ơi , chúng em mong thầy được bình an nơi cõi vĩnh hằng xa xôi nào đó .
Chúng em rất qúy trọng và biết ơn thầy . Thầy của chúng em : TRƯƠNG  HỒNG MINH.

TRẦN  HUYỀN  LINH